تفسیرآزمایش Stool Exam |تفسیر آزمایش مدفوع|تفسیر آزمایش کشت مدفوع

تفسیرآزمایش Stool Exam

 

آزمایشگاه بیمارستان رسالت(رویال تهران)  با بهره گیری از مدرن ترین تجهیزات و دانش فنی آزمایشگاهی وبکارگیری سرمایه انسانی توانمند طی 30سال تجربه خدمات آزمایشگاهی با رویکرد بیمار محوری پا به عرصه خدمت نهاده است و به منظور توسعه و گسترش خدمات و با استفاده از نیروی متخصص شرایطی مساعد جهت افزایش سطح رضایتمندی بیماران و پزشکان ایجاد نموده.جهت آزمایش در منزل به آزمایشگاه بیمارستان رسالت (رویال تهران)ضلع شرقی پل سید خندان مراجعه نماییدو یا با شماره تلفن های موجود در سایت تماس بگیرید.

 

 

 

آزمایش مدفوع (Stool Exam)چیست؟

آزمایش مدفوع (Stool Exam) یک آزمایش پزشکی است که روی نمونه مدفوع (مواد دفعی بدن) انجام می‌شود تا به پزشک در تشخیص و شناسایی علت بیماری‌ها و مشکلات گوارشی کمک کند. این آزمایش می‌تواند اطلاعات مهمی در مورد سلامت دستگاه گوارش ارائه دهد.

هدف از انجام آزمایش مدفوع چیست ؟

هدف از انجام آزمایش مدفوع بسیار متنوع است و به نوع آزمایش مدفوع و علائم بالینی فرد بستگی دارد. به طور کلی، آزمایش مدفوع برای موارد زیر انجام می‌شود:

Ø     تشخیص عفونت‌های گوارشی:

·        شناسایی باکتری‌های بیماری‌زا (مانند سالمونلا، شیگلا، ای‌کلای)

·        شناسایی انگل‌ها (مانند هیستولیتیکا،کلای ،ژیاردیا، آسکاریس)

·        شناسایی ویروس‌ها (مانند نوروویروس، روتاویروس)

·        شناسایی قارچ‌ها

Ø     تشخیص خونریزی در دستگاه گوارش:

·        تشخیص خون پنهان یا FOB (خونی که با چشم دیده نمی‌شود)

·        تشخیص علت خونریزی (مانند زخم معده، پولیپ روده، سرطان روده)

·        تشخیص بیماری‌های التهابی روده  یاIBD

·        بیماری کرون

·        کولیت اولسراتیو

Ø     بررسی مشکلات جذب مواد غذایی:

·        سندروم سوء جذب

·        بیماری سلیاک

·        فیبروز کیستیک

Ø     غربالگری سرطان روده بزرگ:

·        تشخیص پولیپ‌های پیش سرطانی و سرطان روده بزرگ در مراحل اولیه

Ø     تشخیص کمبود آنزیم‌های گوارشی:

·        کمبود لاکتاز (عدم تحمل لاکتوز)

·        نارسایی پانکراس

Ø     بررسی وضعیت فلور میکروبی روده:

·        تشخیص عدم تعادل در میکروبیوم روده (دیس‌بیوز)

·        تشخیص عفونت با کلستریدیوم دیفیسیل

به طور خلاصه، آزمایش مدفوع ابزاری مهم برای بررسی سلامت دستگاه گوارش و تشخیص طیف وسیعی از بیماری‌ها است. پزشک با توجه به علائم و نشانه‌های بیمار، نوع مناسب آزمایش مدفوع را تجویز می‌کند.

 

چرا به آزمایش مدفوع نیاز دارم؟

 

نیاز به آزمایش مدفوع به عوامل مختلفی بستگی دارد، اما در حالت کلی، زمانی به این آزمایش نیاز پیدا می‌کنید که علائم یا شرایطی داشته باشید که نشان‌دهنده وجود مشکلی در دستگاه گوارش شما باشد. در اینجا چند دلیل اصلی برای نیاز به آزمایش مدفوع ذکر شده‌اند:

Ø     علائم گوارشی:

·        اسهال طولانی‌مدت: اگر اسهال بیش از چند روز طول بکشد، ممکن است نیاز به بررسی علت آن با آزمایش مدفوع باشد.

·        خون در مدفوع: وجود خون، چه به صورت آشکار (قرمز روشن یا تیره) و چه به صورت پنهان (که فقط در آزمایش قابل تشخیص است)، نیاز به بررسی دارد.

·        درد شکم مداوم: درد مزمن شکم می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات مختلف در دستگاه گوارش باشد.

·        تب: تب همراه با علائم گوارشی می‌تواند نشان‌دهنده عفونت باشد.

·        تهوع و استفراغ: اگر تهوع و استفراغ شدید و طولانی‌مدت باشد، ممکن است نیاز به بررسی علت آن باشد.

·        تغییر در عادات روده: تغییر ناگهانی و مداوم در دفعات یا قوام مدفوع (مانند یبوست یا اسهال متناوب) می‌تواند نشان‌دهنده مشکل باشد.

·        کاهش وزن غیرقابل توضیح: کاهش وزن بدون دلیل مشخص می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جذب مواد مغذی در دستگاه گوارش باشد.

Ø     تشخیص عفونت:

اگر احتمال می‌دهید که به یک عفونت گوارشی مبتلا شده‌اید (مثلاً بعد از مصرف غذای آلوده یا سفر به مناطق با بهداشت پایین)، آزمایش مدفوع می‌تواند به شناسایی عامل عفونت کمک کند.

Ø     غربالگری:

آزمایش‌های خاصی از مدفوع برای غربالگری سرطان روده بزرگ (مانند آزمایش خون مخفی در مدفوع یا آزمایش ایمونوشیمیایی مدفوع) استفاده می‌شوند. این آزمایش‌ها برای افرادی که در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند توصیه می‌شوند.

Ø     پیگیری درمان:

بعد از تشخیص و درمان یک بیماری گوارشی، آزمایش مدفوع می‌تواند برای پیگیری اثربخشی درمان و اطمینان از بهبودی کامل استفاده شود.

Ø     شرایط خاص پزشکی:

افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مانند افراد مبتلا به HIV/AIDS یا افرادی که داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنندممکن است بیشتر در معرض عفونت‌های گوارشی باشند و نیاز به آزمایش مدفوع داشته باشند.افرادی که بیماری‌های التهابی روده دارند (مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو) ممکن است نیاز به آزمایش مدفوع دوره‌ای برای بررسی وضعیت بیماری و مدیریت درمان داشته باشند.

به طور خلاصه، اگر هر یک از علائم یا شرایط ذکر شده را دارید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا در صورت لزوم، آزمایش مدفوع برای شما تجویز شود. تشخیص دقیق و به موقع می‌تواند به درمان مناسب و جلوگیری از عوارض جدی کمک کند.آزمایشگاه بیمارستان رسالت (رویال تهران)بصورت شبانه روزی و در ایام تعطیلات آماده ارائه خدمات نمونه گیری در منزل می باشد که می توانید درخواست خود را درقسمت مربوطه در سایت آزمایشگاه ثبت نمایید.

 

شرایط انجام آزمایش مدفوع چیست؟

شرایط انجام آزمایش مدفوع بسته به نوع آزمایشی که پزشک تجویز کرده متفاوت است. در اینجا یک راهنمای کلی در مورد شرایط عمومی و شرایط خاص برای برخی از آزمایش‌های مدفوع رایج ارائه شده است:

Ø     شرایط عمومی:

·        مشورت با پزشک: قبل از انجام آزمایش مدفوع، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. او نوع آزمایش مناسب را با توجه به علائم و سابقه پزشکی شما تعیین می‌کند و دستورالعمل‌های لازم را به شما می‌دهد.

·        ظرف نمونه: از یک ظرف نمونه‌گیری تمیز و استریل که از آزمایشگاه یا داروخانه تهیه کرده‌اید استفاده کنید.

·        زمان جمع‌آوری: بهتر است نمونه مدفوع را صبح زود جمع‌آوری کنید. اگر امکانش نیست، در اسرع وقت پس از دفع نمونه را جمع‌آوری کنید.

·        عدم آلودگی: سعی کنید نمونه مدفوع با ادرار یا آب توالت آلوده نشود.

·        مقدار نمونه: مقدار نمونه مورد نیاز بسته به نوع آزمایش متفاوت است. معمولاً حدود 2 تا 3 گرم کافی است.

·        نگهداری نمونه: نمونه را در اسرع وقت به آزمایشگاه تحویل دهید. اگر نمی‌توانید بلافاصله آن را تحویل دهید، آن را در دمای 2 تا 8 درجه سانتیگراد نگهداری کنید.

·        داروها: قبل از آزمایش، به پزشک خود در مورد تمام داروهایی که مصرف می‌کنید (شامل داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه، ویتامین‌ها و مکمل‌ها) اطلاع دهید. برخی داروها می‌توانند بر نتایج آزمایش تاثیر بگذارند.

·        رژیم غذایی: در برخی موارد، ممکن است لازم باشد رژیم غذایی خاصی را قبل از آزمایش رعایت کنید. پزشک شما در این مورد راهنمایی‌های لازم را ارائه خواهد داد.

 

Ø     شرایط خاص برای برخی از آزمایش‌های مدفوع رایج:

·        آزمایش خون مخفی در مدفوع (FOBT):

ü     رژیم غذایی: معمولاً توصیه می‌شود که 3 روز قبل از آزمایش از مصرف گوشت قرمز، جگر، شلغم، ترب و مکمل‌های آهن خودداری کنید. این مواد می‌توانند باعث مثبت کاذب شدن نتیجه آزمایش شوند.

ü     داروها: از مصرف داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین و ایبوپروفن خودداری کنید، زیرا می‌توانند باعث خونریزی گوارشی شوند.

·        آزمایش کشت مدفوع:

ü     آنتی‌بیوتیک‌ها: اگر در حال مصرف آنتی‌بیوتیک هستید، به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد مصرف آنتی‌بیوتیک را چند روز قبل از آزمایش قطع کنید، زیرا آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند رشد باکتری‌ها را در آزمایشگاه مهار کنند.

·        آزمایش انگل در مدفوع:

ü     تکرار نمونه‌گیری: برای افزایش دقت آزمایش، ممکن است لازم باشد نمونه مدفوع را در چند روز متوالی جمع‌آوری کنید.

·        آزمایش کالپروتکتین مدفوع:

ü     هیچ محدودیت خاصی برای رژیم غذایی یا داروها وجود ندارد.

·        آزمایش چربی مدفوع:

ü     ممکن است لازم باشد رژیم غذایی خاصی را به مدت چند روز قبل از آزمایش رعایت کنید. پزشک شما در این مورد راهنمایی‌های لازم را ارائه خواهد داد.در صورت نیاز به مشاوره با کارشناسان ما در آزمایشگاه بیمارستان رسالت(رویال تهران)تماس بگیرید.

 

نتایج آزمایش مدفوع چه معنی میدهد؟

 

تفسیر نتایج آزمایش مدفوع پیچیده است و به نوع آزمایشی که انجام شده، علائم شما، سابقه پزشکی و سایر عوامل بستگی دارد. به همین دلیل، مهم‌ترین کار این است که نتایج آزمایش خود را با پزشکتان در میان بگذارید. پزشک شما می‌تواند نتایج را به درستی تفسیر کند و در صورت لزوم، درمان مناسب را تجویز کند.

با این حال، برای اینکه درک اولیه‌ای از نتایج آزمایش مدفوع داشته باشید، در اینجا چند اصطلاح و نتیجه رایج و معانی احتمالی آنها آورده شده است:

Ø     آزمایش خون مخفی در مدفوع (FOB):

·        منفی: خون در مدفوع یافت نشد. این نتیجه معمولاً خوب است، اما رد کننده کامل وجود مشکلات جدی نیست و ممکن است به آزمایش‌های غربالگری بیشتری نیاز باشد (مانند کولونوسکوپی).

·        مثبت: خون در مدفوع یافت شد. این نتیجه نشان می‌دهد که خونریزی در دستگاه گوارش وجود دارد و نیاز به بررسی بیشتر دارد تا علت آن مشخص شود. علل احتمالی می‌تواند شامل پولیپ روده، سرطان روده، زخم معده، هموروئید یا بیماری‌های التهابی روده باشد.

Ø     کشت مدفوع:

·        رشد طبیعی فلور: باکتری‌های طبیعی روده در نمونه یافت شدند. این نتیجه طبیعی است.

·        رشد باکتری‌های بیماری‌زا: باکتری‌های بیماری‌زا مانند سالمونلا، شیگلا، ای‌کلای ، کمپیلوباکتر در نمونه یافت شدند. این نتیجه نشان می‌دهد که شما به یک عفونت باکتریایی مبتلا هستید و ممکن است نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک داشته باشید.

·        عدم رشد: هیچ باکتری در نمونه یافت نشد. این نتیجه ممکن است طبیعی باشد یا نشان دهد که عفونت باکتریایی وجود ندارد.

Ø     آزمایش انگل در مدفوع:

·        یافتن انگل یا تخم انگل: این نتیجه نشان می‌دهد که شما به عفونت انگلی مانند هیستولیتیکا ، ژیاردیا ،کلای و..مبتلا هستید و نیاز به درمان ضد انگل دارید.

·        عدم یافتن انگل یا تخم انگل: این نتیجه ممکن است طبیعی باشد یا نشان دهد که عفونت انگلی وجود ندارد. با این حال، اگر علائم شما ادامه دارد، ممکن است لازم باشد آزمایش تکرار شود.

Ø     آزمایش کالپروتکتین مدفوع:

·        سطح پایین کالپروتکتین (معمولاً کمتر از 50 میکروگرم در گرم): این نتیجه معمولاً طبیعی است و نشان می‌دهد که التهاب قابل توجهی در روده وجود ندارد.

·        سطح بالای کالپروتکتین (معمولاً بیشتر از 50 میکروگرم در گرم): این نتیجه نشان می‌دهد که التهاب در روده وجود دارد و ممکن است به بیماری‌های التهابی روده (IBD) مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو اشاره داشته باشد. برای تشخیص دقیق، ممکن است به آزمایش‌های بیشتری نیاز باشد (مانند کولونوسکوپی).

Ø     آزمایش چربی مدفوع:

·        افزایش چربی در مدفوع: این نتیجه نشان می‌دهد که بدن شما نمی‌تواند چربی را به درستی جذب کند. این وضعیت می‌تواند به دلیل مشکلات پانکراس، بیماری سلیاک، سندروم سوء جذب یا سایر مشکلات گوارشی ایجاد شود.

Ø     سایر نتایج:

·        گلبول‌های سفید خون (WBC): وجود گلبول‌های سفید خون در مدفوع نشان‌دهنده التهاب در روده است.

·        مخمر: یافتن مخمر (مانند کاندیدا) در مدفوع ممکن است نشان‌دهنده عدم تعادل در فلور میکروبی روده باشد.

·        pH مدفوع: pH مدفوع می‌تواند اطلاعاتی در مورد نحوه عملکرد دستگاه گوارش ارائه دهد.

·        مواد غذایی هضم نشده: وجود مواد غذایی هضم نشده در مدفوع ممکن است نشان‌دهنده مشکلات جذب مواد مغذی باشد.

 

عوامل مداخله گر در آزمایش مدفوع چیست؟

 

عوامل مداخله‌گر در آزمایش مدفوع می‌توانند به نتایج نادرست یا گمراه‌کننده منجر شوند. برخی از عوامل مداخله‌گر رایج در آزمایش مدفوع شامل موارد زیر می باشد:

 

Ø     داروها: برخی داروها می‌توانند بر نتایج آزمایش مدفوع تأثیر بگذارند، از جمله:

·        آنتی‌بیوتیک‌ها: می‌توانند فلور طبیعی روده را تغییر دهند و بر نتایج کشت مدفوع تأثیر بگذارند.

·        داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs): می‌توانند خطر خونریزی گوارشی را افزایش دهند و بر نتایج آزمایش خون مخفی در مدفوع (FOB) تأثیر بگذارند.

·        آسپرین: می‌تواند خطر خونریزی گوارشی را افزایش دهد و بر نتایج آزمایش خون مخفی در مدفوع (FOB) تأثیر بگذارند.

·        ملین‌ها: می‌توانند سرعت عبور مدفوع را تغییر دهند و بر نتایج برخی آزمایش‌ها تأثیر بگذارند.

·        بیسموت ساب‌سالیسیلات (پپتو-بیسمول): می‌تواند رنگ مدفوع را تیره کند و بر نتایج آزمایش خون مخفی در مدفوع (FOB) تأثیر بگذارد.

Ø     غذاها: برخی غذاها می‌توانند بر نتایج آزمایش مدفوع تأثیر بگذارند، از جمله:

·        گوشت قرمز: می‌تواند بر نتایج آزمایش خون مخفی در مدفوع (FOB) تأثیر بگذارد.

·        سبزیجات خام: می‌توانند بر نتایج آزمایش انگل در مدفوع تأثیر بگذارند.

·        غذاهای پرچرب: می‌توانند بر نتایج آزمایش چربی مدفوع تأثیر بگذارند.

Ø     مکمل‌ها: برخی مکمل‌ها می‌توانند بر نتایج آزمایش مدفوع تأثیر بگذارند، از جمله:

·        آهن: می‌تواند رنگ مدفوع را تیره کند و بر نتایج آزمایش خون مخفی در مدفوع (FOB) تأثیر بگذارد.

·        ویتامین C: می‌تواند نتایج آزمایش خون مخفی در مدفوع (FOB) را به طور کاذب منفی کند.

Ø     خونریزی از سایر منابع: خونریزی از هموروئید، خونریزی قاعدگی یا خونریزی بینی می‌تواند بر نتایج آزمایش خون مخفی در مدفوع (FOB) تأثیر بگذارد.

Ø      آمادگی نامناسب: عدم رعایت دستورالعمل‌های پزشک در مورد رژیم غذایی یا قطع داروها قبل از آزمایش می‌تواند بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارد

 

 قبل از انجام آزمایش چه مواردی را رعایت کنم؟

 

برای آماده‌سازی مناسب قبل از آزمایش مدفوع، چند نکته مهم وجود دارد که باید رعایت کنید:

Ø     نوع آزمایش را مشخص کنید: اولین قدم این است که بدانید چه نوع آزمایش مدفوعی باید انجام دهید. نوع آماده‌سازی قبل از آزمایش به نوع آن بستگی دارد. اگر برای تشخیص عفونت‌های انگلی است، روش آماده‌سازی با زمانی که برای بررسی خون مخفی در مدفوع انجام می‌شود متفاوت خواهد بود. با پزشک یا آزمایشگاه مشورت کنید.

Ø     دستورالعمل‌های آزمایشگاه را دنبال کنید: همیشه دستورالعمل‌های دقیقی از طرف آزمایشگاه وجود دارد. به دقت آن را مطالعه کرده و به طور کامل رعایت کنید. این دستورالعمل‌ها ممکن است در مورد نوع رژیم غذایی، مصرف داروها و زمان نمونه‌گیری متفاوت باشد.

Ø     رژیم غذایی مناسب:

·        چند روز قبل از آزمایش: از مصرف مواد غذایی با رنگ تیره، مانند سبزیجات تیره، میوه‌های تیره و یا مکمل‌های حاوی آهن خودداری کنید، زیرا ممکن است نتایج آزمایش را تحت تأثیر قرار دهند.

·        مصرف دارو: اگر دارو مصرف می‌کنید، به پزشک اطلاع دهید، زیرا برخی داروها می‌توانند بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارند.

·        مصرف مواد غذایی که ممکن است در آزمایش مدفوع تداخل ایجاد کنند: از مصرف برخی مواد غذایی، مانند برخی از سبزیجات، میوه‌ها و یا داروها که ممکن است در رنگ مدفوع و یا آزمایش مدفوع تداخل ایجاد کنند، اجتناب کنید. به طور مثال، مصرف داروهایی مانند بیسموت، آهن و یا برخی از مکمل‌ها ممکن است باعث تغییر رنگ مدفوع شود.

Ø     شستشوی مناسب:

·        شستشوی ناحیه مقعد: قبل از جمع‌آوری نمونه، ناحیه مقعد را به خوبی بشویید.

·        استفاده از دستمال توالت: از دستمال‌های توالت سفید و بدون عطر استفاده کنید.

Ø     جمع‌آوری نمونه در شرایط بهداشتی: برای جلوگیری از آلودگی، از ظروف مخصوص و روش‌های صحیح جمع‌آوری نمونه استفاده کنید.

Ø     ملاحظات زمان: ممکن است برای برخی آزمایش‌ها، نیاز به اجتناب از مصرف برخی غذاها یا داروها در روزهای قبل از آزمایش باشد. در صورت وجود هرگونه شک و تردیدو نیازبه مشاوره با استفاده از شماره تلفن های مندرج در سایت آزمایشگاه بیمارستان رسالت (رویال تهران ) با کارشناسان این مجموعه تماس بگیرید.

 

 

چرا پزشک درخواست سه نوبت آزمایش مدفوع را داده ؟

 

پزشک ممکن است برای انجام آزمایش مدفوع سه نمونه درخواست کند تا بتواند تغییرات احتمالی در وضعیت روده را در طول زمان ردیابی کند. این تغییرات ممکن است ناشی از عفونت‌ها، بیماری‌های التهابی روده، اختلالات هضم، یا مشکلات دیگر باشد.در مواردی که یک نمونه مدفوع به‌تنهایی نمی‌تواند اطلاعات کافی را برای تشخیص ارائه دهد، نمونه‌گیری متوالی می‌تواند به تشخیص کمک کند.

Ø     تغییر در نوع یا رنگ مدفوع: اگر تغییرات در مدفوع وجود دارد، نمونه‌گیری در فواصل زمانی می‌تواند نشان دهد که این تغییرات موقتی هستند یا پایدار.

Ø     عفونت‌های انگلی: بعضی از انگل‌ها ممکن است در همه نمونه‌ها وجود نداشته باشند و نمونه‌گیری متوالی می‌تواند احتمال وجود انگل را افزایش دهد.

Ø     اختلالات التهابی روده: در بیماری‌های التهابی روده، علائم ممکن است در فواصل زمانی متفاوت باشند.

Ø     بررسی اثر داروها: در برخی موارد، پزشک می‌خواهد اثر دارو را بر روی عملکرد روده بررسی کند که این امر نیازمند نمونه‌گیری متوالی است.