SGOT | آزمایش SGOT | آزمایش AST
آسپارتات آمینوترانسفراز (AST، گلوتامیک-اگزالواستیک ترانس آمیناز سرم [SGOT]) ASPARTATE AMINOTRANSFERASE (AST, Formerly Serum Glutamic Oxaloacetic Transaminase [SGOT]) |
SGOT یا AST در آزمایش SGOT یا آزمایش AST چیست؟
AST یا آسپارتات آمینوترانسفراز یکی از دو آنزیم کبدی است. همچنین به عنوان ترانس آمیناز گلوتامیک-اگزالواستیک سرم یا SGOT شناخته می شود. SGOT یا AST پروتئینی است که توسط سلول های کبدی ساخته می شود. هنگامی که سلول های کبد آسیب می بینند، SGOT یا AST به جریان خون نشت می کند و سطح SGOT یا AST در خون افزایش می یابد. SGOT یا AST با ALT متفاوت است زیرا AST در قسمت هایی از بدن غیر از کبد یافت می شود از جمله قلب، کلیه ها، ماهیچه ها و مغز. هنگامی که سلول های هر یک از آن قسمت های بدن آسیب می بینند، SGOT یا AST می تواند افزایش یابد.
مقادیر طبیعی در آزمایش SGOT یا آزمایش AST
سن |
مقدار طبیعی (U/L) |
0-5 روز |
35-140 |
< 3 ساله |
15-60 |
3-6 ساله |
15-50 |
6-12 ساله |
10-50 |
12-18 ساله |
10-40 |
بالغین |
0-35 U/L یا 0.58-0 microkat/L(زنان نسبت به مردان سطوح پایین تری دارند) |
افراد مسن |
کمی بالاتر از افراد بالغ |
کاربرد آزمایش SGOT یا آزمایش AST
آزمایش SGOT یا AST برای بررسی بیماران مشکوک به بیماری های هپاتوسلولار استفاده می شود.
توضیح آزمایش SGOT یا آزمایش AST
آنزیم SGOT یا AST در غلظت های بالا در بافت های دارای متابولیسم بالا مانند عضله قلب، سلول های کبد، سلول های ماهیچه اسکلتی و در مقادیر کمتری در کلیه ها، لوزالمعده و RBCها وجود دارد. وقتی بیماری یا جراحت بر این سلول ها اثر بگذارد، این سلول ها لیز می شوند. SGOT یا AST آزاد می گردد، توسط خون برداشته می شود و سطح سرمی SGOT یا AST افزایش می یابد. مقدار افزایش SGOT یا AST با تعداد سلول های آسیب دیده رابطه ی مستقیمی دارد. بنابراین میزان افزایش به فاصله زمانی بین جراحت تا خونگیری بستگی دارد. SGOT یا AST در عرض چند روز از خون تصفیه می شود. SGOT یا AST سرم 8 ساعت بعد از آسیب سلولی افزایش می یابد، ظرف 36-24 ساعت به حداکثر خود می رسد و در عرض 7-3 روز به حد طبیعی خود باز می گردد. اگر آسیب سلولی مزمن باشد، سطح این آنزیم SGOT یا AST دائما بالا خواهد بود.
به دلیل وجود SGOT یا AST در سلول های کبد، بیماری های تاثیرگذار بر هپاتوسیت ها موجب افزایش سطح این آنزیم SGOT یا AST خواهند شد. در هپاتیت حاد سطح SGOT یا AST می تواند به 20 برابر مقدار طبیعی خود برسد. در انسداد خارج کبدی حاد (مانند سنگ صفراوی) به سرعت تا 10 برابر مقدار طبیعی می رسد و سریعا افت می کند. در بیماران مبتلا به سیروز سطح SGOT یا AST ، به شدت التهاب فعال بستگی دارد.
اغلب سطح SGOT یا AST سرم را با ALT مقایسه می کنند. معمولا در بیماران مبتلا به سیروز الکلی، احتقان کبد و تومور متاستاتیک کبد نسبت AST/ALT بیشتر از 1 می باشد. ممکن است در بیماران مبتلا به هپاتیت حاد، هپاتیت عفونی یا منونوکلئوز عفونی این نسبت کمتر از 1 شود. در صورت افزایش SGOT یا AST به 10 برابر مقدار طبیعی، دقت این نسبت کمتر می گردد.
ممکن است بیماران مبتلا به پانکراتیت حاد، بیماری های حاد کلیوی، بیماری های ماهیچه ای-اسکلتی یا تروما افزایشی موقتی در SGOT یا AST سرم داشته باشند. این آنزیم می تواند در بیماران مبتلا به ناهنجاری های RBC مانند آنمی همولیتیک حاد و سوختگی های شدید هم افزایش یابد.
ممکن است این آنزیم SGOT یا AST در مبتلایان به بری بری یا کتواسیدوز دیابتیک و زنان حامله کاهش یابد.
عوامل مداخله گر در آزمایش SGOT یا آزمایش AST
- حاملگی ممکن است سطوح SGOT یا AST را کاهش دهد.
- ورزش ممکن است سطح این آنزیم SGOT یا AST را افزایش دهد.
- داروهای ضد فشار خون بالا، عوامل کولینرژیک، ضد انعقاد های کومارینی، داروهای دارای دیژیتال، اریترومایسین، ایزونیازید، متیل دوپا، قرص های ضد بارداری، مواد مخدر، سالیسیلات ها، داروهای هپاتوتوکسیک، رنگ ها و وراپامیل داروهایی می باشند که ممکن است موجب افزایش سطح این آنزیم SGOT یا AST شوند.
- در مبتلایان به کمبود پیریدوکسین (بری بری، حاملگی)، بیماری کبدی طولانی مدت و شدید، اورمی یا کتواسیدوز دیابتیک سطح این آنزیم SGOT یا AST به طور کاذب کاهش می یابد.
روش کار و مراقبت از بیمار در آزمایش SGOT یا آزمایش AST
قبل از نمونه گیری
- روش کار را برای بیمار توضیح داده می شود.
- بیمار نباید هیچ تزریق داخل ماهیچه ای (IM) انجام دهد.
- در صورت امکان از 12 ساعت قبل از آزمایش از مصرف داروهای تاثیرگذار بر آزمایش جلوگیری کنید.
هنگام نمونه گیری
- یک لوله در قرمز را از خون وریدی پر می کنند. معمولا این آزمایش به صورت روزانه برای 3 روز و سپس دوباره برای 1 هفته انجام می شود.
- بهتر است محل خونگیری را مالش داده شود تا حجم خون در رگ افزایش یابد.
- از همولیز جلوگیری شود.
- روی برگه ی آزمایش داروهایی را قید کنید که ممکن است موجب نتایج مثبت کاذب شوند.
- زمان و تاریخ دقیق انجام آزمایش را ثبت نمایید. این موضوع به تفسیر الگوی زمانی افزایش آنزیم SGOT یا AST کمک می کند.
بعد از نمونه گیری
- محل خونگیری را فشار دهید یا از پانسمان فشاری استفاده کنید.
- محل خونگیری را از نظر خونریزی بررسی کنید.
نتایج آزمایش و اهمیت بالینی در آزمایش SGOT یا آزمایش AST
سطوح بالا در آزمایش SGOT یا آزمایش AST در چه بیماری هایی شایع است؟
بیماری های کبد:
- هپاتیت
- سیروز کبدی
- آسیب کبدی ناشی از دارو
- متاستاز کبدی
- نکروز کبدی (تنها مراحل ابتدایی)
- عمل جراحی کبد
- منونوکلئوز عفونی همراه با هپاتیت
- انفیلتراسیون به کبد (مانند تومور): این بیماری ها موجب آسیب سلول های کبد می شوند. سلول ها می میرند و لیز می گردند. محتوای آنها (از جمله SGOT یا AST) به بیرون ریخته و در خون جمع می شوند و سطح SGOT یا AST افزایش می یابند.
سایر بیماری ها:
- آنمی همولیتیک حاد
- پانکراتیت حاد: این بیماری ها موجب آسیب سلول های این بافت ها می شوند. سلول ها می میرند و لیز می گردند. محتوای آنها (از جمله SGOT یا AST) به بیرون ریخته و در خون جمع می گردند و سطح SGOT یا AST افزایش می یابد.
سطوح پایین در آزمایش SGOT یا آزمایش AST در چه بیماری هایی شایع است؟
- بیماری حاد کلیوی
- بری بری
- کتو اسیدوز دیابتی
- حاملگی
- دیالیز کلیوی مزمن (به مدت طولانی)
آزمایش های مرتبط با آزمایش SGOT یا آزمایش AST
کراتین کیناز (CK): استفاده از این آنزیم مشابه SGOT یا AST است و بیشتر در قلب و عضله اسکلتی وجود دارد.
ALT: استفاده از این آنزیم مشابه SGOT یا AST است و بیشتر در کبد وجود دارد.
LDH: یک آنزیم داخل سلولی است و برای تایید تشخیص جراحت یا بیماری درگیر کننده ی قلب، کبد، RBCها، کلیه ها، عضله اسکلتی، مغز و ریه ها استفاده می شود.
لوسین آمینوپپتیداز (LAP): این آنزیم اختصاصی سیستم کبدی-صفراوی است. بیماری های تاثیرگذار بر این سیستم موجب افزایش این آنزیم می شوند.
گاما-گلوتامیل ترانس پپتیداز (GGTP): این آنزیم بیشتر در کبد وجود دارد.
آلکالن فسفاتاز (ALP): این آنزیم بیشتر در کبد وجود دارد.
۵-نوکلئوتیداز: این آنزیم بیشتر در کبد وجود دارد.