بسمه تعالی

مایع مغزی نخاعی
قسمت دوم
دكتر فرامرز قنبري – دكتر فيروز قنبري
جمع‌آوری نمونه:
تا20 میلی‌لیتر مایع ممکن است برداشت شود اما معمولا 15-6 میلی‌لیتر جمع‌آوری می‌گردد

ويروس هپاتيت B جزء اصلی خانواده هپادوناويروس‌ها می‌باشد. اين ويروس که عمدتاً کبد و پانکراس را آلوده می‌نمايد يک DNA ويروس کوچک پوشش‌دار با آنزيم ترانس‌کريپتاز معکوس می‌باشد. اين ويروس آنتی‌ژن‌های سطحی خود را به نام HBsAg به تعداد زيادی برای همانند سازی سنتز کرده و به داخل خون آزاد می‌نمايد. ذرات HBsAg حاوی شاخص‌های اختصاصی به نام‌های a و r و w و y و d می‌باشند که ترکيــــــــــــــب اين آنتی‌ژن‌ها منجر به زيرگروه‌هایayr – ayw – adr – adw می‌شود که آشکار نمودن همه اين زيرگروه‌ها از عوامل اصلی تشخيص کيت‌های معتبر هپاتيت B می‌باشد.
HBsAg واقعی‌ترين شاخص عفونت با ويروس HBV می‌باشد که معمولاً 27 تا 39 روز بعد از عفونت ظاهر می‌شود (حداقل زمان ظهور اين آنتی‌ژن 14 روز بعد از عفونت گزارش گرديده) که البته ممکن است در برخی افراد خاص قابل تشخيص نباشد و تنها شاخص عفونت حاد در آنها HBcAb IgM  ‌باشد.

آزمایش های دوران بارداری|آزمایش های دوران حاملگی|آزمایش DNA|آزمایش dna|آزمایش ادرار|آزمایش چک آپ|آزمایشگاه خون در تهران

HBeAg شاخص ديگری است که يک هفته بعد از HBsAg ظاهر و در عفونت حاد قبل از ناپديد شدن HBsAg از جريان خون حذف می‌شود. منحنی زير مارکرهای سرولوژيکال در عفونت حاد با ويروس HBV را نشان می‌دهد.
امروزه با توجه به پيشرفت‌هايی که در زمينه‌های مختلف علوم پزشکی و بيولوژيکی بوجود آمده نياز به جايگزينی تست‌هايی که از دقت و حساسيت بالاتری برخوردار باشند کاملاً احساس می‌شود. غالباً روش مرجع مورد استفاده برای تشخيص HBV روش بيولوژی ملکولی PCR است اما امروزه با توجه به پيشرفت روش‌های الايزا با حساسيت زياد در حد 0.01 IU/ml الايزا يا آنزيم ايميونواسی EIA از مناسب‌ترين روش‌ها جهت تشخيص هپاتيت B می‌باشد.
در واقع يکی از مشخصه‌های کيت‌های معتبر دنيا از قبيل ( BioRad آمريکا – D.S.I ايتاليا و  Biomerieuxفرانسه) توانايی در تشخيص هم‌زمان کليه زيرگروه‌های نامبرده  است و کيتی بهتر است که بتواند زيرگروه‌های بيشتری را تشخيص دهد و يکی از معايب بزرگ برخی کيت‌های الايزا که غالباً روش آزمايش کوتاه و ساده‌ای نيز دارند عدم توانايی تشخيص در همه زيرگروه‌های HBsAg و تشخيص سوش‌های موتاسيون يافته (Mutant HBsAg) ويروس می‌باشد، لذا هنگام استفاده از کيت حتماً بايد دقت شود تا کيت علاوه بر حساسيت کافی توانايي تشخيص تمام زيرگروه‌های HBsAg را داشته باشد که اين امر معمولاً در بروشور کيت ذکر شده است.
البته ممکن است روش کار کيت‌های معتبر دنيا کمی مشکل‌تر از کيت‌های عادی باشد و به عنوان مثال زمان انجام تست طولانی‌تر باشد يا اينکه محلول‌های کنژوگه و يا کروموژن نياز به رقيق سازی داشته و يا اصطلاحاً Ready to use نباشند، اما در مقايسه از حساسيت و دقت بسيار بالاتری نسبت به کيت‌هايي که روش کار ساده دارند برخوردار می‌باشند. بعلاوه تمامی اين کارها دقت و صحت کيت را تحت تأثير قرار داده و نکته بسيار مهم در اين کيت‌ها عدم برخورد با نمونه منفی کاذب (False Negative) است و نکته ديگر اينکه فقط کيت‌های معتبر دنيا قادرند که به خوبی سوش‌های موتاسيون يافته ويروس را شناسايي کنند. ويروس شناسان می‌دانند که تغييرات مداوم در آنتی‌ژن‌های ويروس چه مشکلاتی در امر تشخيص بيماران ايجاد می‌کند ولي مصرف کيت‌های معتبر با حساسيت بالا اين معضل را برطرف می‌نمايد.
Sample OD
Cut off  OD

کيتهای معتبر دنيا غالباً در بروشور خود به چاپ جداول حساسيت، نسبت پانل‌های معتبر دنيا از
قبيل BBI و ZMC و با ذکر شماره پانل تست شده جهت مطالعه كاربران می‌پردازند.

و در پايان به اين نتيجه می‌رسيم که تست HBsAg در کلاس خطر بالا بوده و دقت و صحت در جواب‌دهی آن بسيار حائز اهميت است و نمی‌توان دقت در جواب‌دهی بيماران را در اين تست به صرف سهولت در استفاده از کيت‌های با زمان انکوباسيون کوتاه و يا کنژوگه آماده به خطر انداخت و توصيه مي‌گردد که جهت انجام اين تست فقط از کيت‌های معتبر دنيا که جداول ثبت شده در بروشور خود با پانل‌های معتبر BBI و ZMC را دارند، استفاده گردد.

آزمایش های دوران بارداری

دکتر فیروز قنبری
دکترای علوم آزمایشگاهی

آزمایش های دوران بارداری