ویروس پاپیلومای انسانی که به آن HPV گفته میشود، شایع ترین عفونت مقاربتی (STI) است. متاسفانه اکثر بیماران آلوده به عفونت HPV، اطلاعی از بیماری خود ندارند.
اگرچه مکانیسم های دقیق انتقال ویروس از فردی به فرد دیگر هنوز شناخته نشده است اما معمولاً از راه تماس جنسی به خصوص تماس تناسلی یا مقعدی منتقل می گردد. البته احتمال انتقال ویروس از راه ارتباط دهانی تناسلی نیز امکان پذیر است. در افراد هموسکسوال نیز امکان انتقال وجود دارد. افراد مبتلا می توانند سال ها بدون علامت باشند و در این مدت، ویروس را به شریک جنسی خود منتقل کنند. امکان دارد یک فرد بیش از یک ویروس HPV مبتلا شود. به صورت خیلی نادر امکان انتقال ویروس از مادر باردار مبتلا به نوزاد خود حین زایمان واژینال وجود دارد. در این مورد کودک می تواند مبتلا به پاپیلوس تنفسی (PRP) گردد که د واقع زگیل داخل گلو رشد می کند.
علایم بالینی مبتلا به HPV:
اکثریت مبتلایان بی علامت هستند و در صورت سالم بودن سیستم ایمنی، %90 موارد HPV از بدن مبتلایان پاک خواهد شد. تعدادی از انواع HPV تناسلی عامل ایجاد زگیل تناسلی میشوند و تعدادی دیگر میتوانند سلولهای طبیعی را غیر طبیعی نموده و سبب سرطان شوند. انواع HPV که باعث زگیل تناسلی میشود با انواعی که سبب سرطان میشود متفاوت است.
الف. زگیل تناسلی به صورت تودههای کوچک مجزا یا به هم متصل در نواحی تناسلی ایجاد میشود. زگیل میتواند کوچک و بزرگ، برجسته، مسطح یا شبیه گل کلم باشد. تشخیص زگیل بالینی بوده و با مشاهده میتوان آن را تشخیص داد .معمولاً طی چند هفته تا چند ماه پس از تماس جنسی فرد با فرد مبتلا در بدن فرد رشد میکند. در صورت عدم درمان زگیل سه حالت رخ میدهد، یا خود به خود حذف میشود یا بدون تغییر میماند و یا در اندازه یا تعداد افزایش مییابد. ولی باید توجه کرد، زگیل تبدیل به سرطان نمیشود.
ب. سرطان سرویکس %7/99 با HPV همراهی دارد و معمولاً تا مراحل پیشرفته بدون علامت است و همچنین متأسفانه در مراحل پیشرفته بسیار سخت درمان میشود. لذا مهمترین مسئله در کنترل سرطان سرویکس، غربالگری منظم کلیه خانمهای واجد شرایط میباشد. سرطان سرویکس دومین سرطان شایع در میان زنان جهان است.
سایر سرطانها که با درصد کمتری با ویروس HPV در ارتباط هستند عبارتند از سرطان مقعد، سرطان واژن و سرطان اوروفارنکس.
درمان: اگر زگیل در ناحیه تناسلی پیدا شود، میتوان اصلاً درمان نکرد ولی روشهای درمانی متعددی دارویی و جراحی وجود دارد که در حال حاضر هیچکدام به دیگری ارجحیت ندارد.
در رابطه با سرطان دهانه رحم، اگر در غربالگری روتین، پاپ اسمیر غیر طبیعی وجود داشته باشد معمولاً در طول زمان خود به خود برطرف میشود. لذا بر اساس راهنمایی بالینی موجود با پاپ اسمیر غیر طبیعی برخورد میشود.