نیاز روزانه بدن انسان به این ویتامین را تأمین میکند. در تحقیقات اخیر نشان داده شده قرار گرفتن صورت، پشت دستها و پاها در معرض نور مستقیم خورشید و بدون مانع شیشه لازم و کافی است لذا افرادی که از پوشش کامل برخوردار هستند با مشکل کمبود دریافت ویتامین D مواجه نخواهند شد، اما افرادی که دارای پوست تیرهتری هستند، لازم است مدت زمان بیشتری نیاز دارند تا مقدار مورد نیاز را جذب کنند.همچنین منبع اصلی این ویتامین در منابع گیاهی مثل غلات و منابع حیوانی مثل ماهی ساردین، شیر و تخم مرغ وجود دارد .
کلسیم و ویتامین دی دو ماده مغذی مختلف، اما مهم برای بدن هستند. هر کدام وظایفی به عهده دارند. کلسیم عنصری است که نقش ۹۹ درصدی در استخوانسازی بدن بخصوص در دوران کودکی، نوجوانی و بلوغ را به عهده دارد. ویتامین دی نیز به عنوان یکی از ویتامینهای محلول در چربی در جذب کلسیم از طریق رودهها نقش مهمی ایفا میکند. کمبود این ویتامین باعث میشود کلسیم نتواند در بدن به عمل برسد. در نتیجه جذب کلسیم کاهش و بدن با اختلالات متعددی مواجه میشود. به همین دلیل این دو ماده مغذی به هم وابسته هستند و مصرف همزمان آنها ضروری است.
آزمایشگاه
فواید مصرف ویتامین دی چیست ؟
شاید بتوان حیاتی ترین کارکردهای این ویتامین را این گونه بیان کرد؛ تنظیم جذب کلسیم و فسفر و کمک به عملکرد طبیعی سیستم ایمنی بدن. دریافت ویتامین دی به اندازه کافی، برای رشد طبیعی و تکامل استخوان ها و دندان ها لازم است و مقاومت بدن را در مقابل برخی بیماری ها از جمله بیماری های قلبی عروقی ، اختلال شناختی در افراد مسن ، آسم شدید در کودکان و سرطان را بالا می برد .
چه افراد ی بیشتر از بقیه افراد جامعه در خطر کمبود ویتامین دی میباشند ؟
نوزادان شیرخوار به دلیل اینکه ویتامین د موجود در شیر مادر تحت تأثیر ویتامین د موجود در بدن مادر است.
افراد مسن به دلیل اینکه پوست بدن در این افراد نمیتواند ساخت ویتامین د را به صورت کارآمدی انجام دهد؛ همچنین بیشتر در منزل به سر میبرند.
افرادی که محدودیت قرارگیری در معرض نور خورشید دارند؛ مانند افراد زمینگیر . . .
افراد که دارای پوست تیره هستند چون میزان بیشتر ملانین در پوست این افراد موجب کاهش توانایی پوست جهت تولید ویتامین د از طریق نورخورشید میگردد.
افراد مبتلا به بیماری التهابی روده (IBD) و سایر بیماریهایی که منجر به اختلال در جذب چربی میشود مانند: برخی از بیماریهای کبدی ، سلیاک، کرون، کولیت زخمی.
افراد چاق یا افرادی که تحت جراحی بایپس معده قرار گرفتهاند.
نشانههای کمبود ویتامین دی در اطفال و کودکان
- اسپاسم عضلانی، مسکلات کبدی و مشکلات تنفسی در اطفال. البته این نشانهها مربوط به کمبود کلسیم است که در نتیجهی کمبود ویتامین دی ایجاد میشود.
- نرمی استخوان ، پرانتزی شدن پاها ، درد استخوان به ویژه در ناحیهی پاها، درد ماهیچه و ضعف عضلانی در کودکان، که با نام راشیتیسم شناخته میشود.
- رشد بدنی کم. قد بیشتر از وزن تحت تاثیر کمبود ویتامین دی است. در این حالت ممکن است کودک برای شروع به راه رفتن تمایلی نداشته باشد.
- تأخیر در دندان درآوردن اطفال
- استعداد ابتلا به عفونت
- کج خلقی
- در راشیتسیم شدید، کلسیم خون بسیار پایین میآید که سبب گرفتگی ماهیچهای و مشکلات تنفسی می شود. مشکلات تنفسی ممکن است به دلیل ضعف عضلات تنفسی و نرمی استخوانهای قفسه سینه باشد.
- در موارد نادر سبب ضعف ماهیچههای قلب میشود.
نشانههای کمبود در بزرگسالان
- خستگی عمومی بدن، دردهای مبهم و کلی که البته نشانهی خاص این مورد نیست.
- ضعف ماهیچهای
- درد استخوانی در اثر فشار ناچیز (بیشتر در ساق پا و دندهها)
میزان مصرف مجاز ویتامین د چقدر است ؟
به منظورآگاهی از میزان مصرف مجاز ویتانین د ، لطفا دستور العمل جديد منتشر شده از طرف وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی را در وب سایت آزمایشگاه پاتوبیولوژی بیمارستان رسالت به نشانی www.resalathospitallab.ir ملاحظه فرمایید.
چگونه از مقدار ویتامین دی با خبر شویم ؟
با یک آزمایش خون ساده می توان مقدار ویتامین دی را در بدن اندازه گیری نمود . در آزمایشگاه پاتوبیولوژی بیمارستان رسالت ( رویال تهران ) آزمایش سطح ویتامین دی با تکیه بر پیشرفته ترین تجهیزات ، با پذیرش شبانه روزی و ایام تعطیل ، انجام می پذیرد .